Omar Haýýam Rubagylar

Şunça ýesiri sen reňkiň-ysyň, Ylgar sen yzyndan oňadyň-pisiň, Zemzem çeşmesimiň – ýa dirlik suwy Gara ýer astyna ahyr girersiň.

Ýaltanma, hakykat borjuňy bitir, Nanyňy gysganma özgä-de ýetir, Malyňa, janyňa kast etme kimsäň, Ahyret boýnuma – bar, şerap getir.

Aň-bilim ugrunda söý akyl-huşy, Söýme, bet kişini, ger tapsaň ýagşy, Ilhalka özýňi söýdýrjek bolsaň, Hoş gylyk bol, bolma ulumsy kişi.

Başymda üzüm suw bolmadyk zaman Zäherdir dünýäden ýetse-de derman. Gaýgy-gam zäherdir, dermany – şerap, Her kim ony içse – zäherden aman.

Bu günki günmüziň – adydyr anna, Käse näme gerek, gapdan iç – gan-da, Düýn içeniň bir gap bolsa – sen bu gün Iç ikini –…

Diýýärler;Din bilen bolsa her topar, Nähili ölseler – şeýle hem gopar», Magşar gün gabyrdan bile çykmaga Aýrylman şerapdan, ýardan bir sapar.

Düňderlip goýulan tabakdyr asman, Men diýen alymlar astynda haýran, Serediň jam bilen çüýşäň dostlugna, Dodak dodakdadyr, arada hem gan.

Eşekdir namazlyk söýýän toparlar, Ýükleri hiledir, her ýan çaparlar, Dinsizden beterdir, görnüşi yslam, Soýulyk perdesin ýüze ýaparlar.

Eý, ýaman iş edip, ýagşydan gaçan, Soň allaň keremne gujagyn açan, Bagyşlar diýp ynam etme sen oňa, Günäli-günäsiz deň däl hiç haçan.

Gijäni ýagtyltdy aý nurun saçyp, Bu pursat tapdyrmaz, hoş geçir içip, Oýlan, ençe gözläp bizi tapmaz aý, Nur saçyp gabrymza, köp gelip-geçip.

Haçan ele alsam jam bilen şerap, Şatlygyň zorundan mes bolýan ýarap, Her zatdan tapýaryn ýüz ajap many Ýalyn dek göwünden suw dek söz gurap.

Isle meni aýralykda oda ýak, Isle ýetir wysalyna, gülüp bak, Göwnüň ne islese, şeýle bol maňa, Men saňa bu hakda bermerin sapak.

Meçjit, buthanadan söz uzatma, bes! Mehiştden, dowzahdan ýaňramagyň kes! Ykbalyň ozaldan ýazylgy bolsa, Oraza, namazyň barysy hebes.

Meslere käýinme, pendimi alsaň, Ýagşylar ýanyndan kowulma, bilseň, Şeraby içeniň-içmäniň bilen Behişde barmarsyň – dowzahy bolsaň.

Meýhana meslerden, goý, doly bolsun, Soýulaň etegi ýansyn, ot alsyn, Dürli reňkde bolan don bilen selle Mesleriň aýagnyň astynda galsyn.

öPikire çümmeýän bir gijäm bolmaz, agysyz bir gijäm ýadyma gelmez, bu kelle käsesi mydam pikirde, düňderlen pyýala hiç haçan dolmaz.

Seniň erkiňdedir öli hem diri, Hem sensiň dagynyk pelegiň piri, Men erbet bolsam-da, sen meniň eýäm, Ýaradan sen özüň – kimiň tagsyry?

Ýokduk suwy bilen tohmum ekdiler, Ryhumy hem gam oduna ýakdylar. Dünýäniň daşyna ýel dek pyrlanyp, Gözlerin topragmy, nirden çekdiler.

Ýazypdyr maňlaýma meý-meslik kärin, Neçüýn ýagdyrarlar melamat baryn? Käşki mes etsedi her bir haram zat, Men sag görmesedim dünýäde birin.

At-abraý gazanmagy oslasaň, Söýülmegi ýüregiňe besleseň, Jöhit, tersa, mümünleriň yzyndan Gybat etme, bir ýagşy at isleseň.

Bir küýze meý bolsa, bir şygyr diwan, Azajyk suw bolsa, ýene ýarty nan, Ikimiz otursak bir harabada Patyşa mülkünden hoşdur bu döwran.

Bolmaz bu jahanda parahat ýatmak, Hem bu ýoluň ýokdur soňuna ýetmek, Käşki ýer garnyndan ýüz müň ýyldan soň Bolsady bir umyt gögerip bitmek.

Diýýärler Dowzaha düşjekmiş içýän Ynanma bu söze, bir ýalan beýan, Mes bilen aşyk hem dowzahy bolsa, Erte ol jenneti boş galar, aýan.

Durmuş hem bagt üçin çalyşan akyl, Her günde ýüz gezek eýleýär nakyl: «Şat geçir ömrüňi, ýorunja dälsiň, orlup, gögermersiň, muny ýagşy bil!»

Eý saky gül, çemen iň oňat bir zat, Seretseň bäş günden bolarlar berbat, Meý içip, gül ysga – bäş gündür dünýä. Gül-çemen topraga öwrüler aňsat.

Gadyrly dost-ýarlar bir-bir öldüler, Ajalyň elinden gül dek soldular, Meý bolan meýlisde bile içişip, Bizden üçdört döwür öň mes boldular.

Gezip başlan günün bu altyn tasyň, Dargajak wagtyny hem bu esasyň, Bilmek bolmaz akyl ölçegi bilen Bu hakda haýry ýok çeniň hem bäsiň.

Hakykat syrlaryn ne sowal bilen, Ne-de bilmek bolar mülki-mal bilen, Gan ýuwudyp, jan çekmeseň elli ýyl, Tanyş bolmak bolmaz dogry hal bilen.

islegmizçe dolanmasa bu jahan, Isle ýedi bolsun, ýa sekiz asman, Ölýänçäm men iki güne gam iýmen: Biri geçen, biri gelmedik zaman.

Mazarym ýok ediň, bolmasyn tapmak, Ahwalym ynsana ediň siz sapak, Eýläp topragymy al şerap bilen, Meý gabyň agzyna bejeriň gapak.

Meslik däbimize ýene başlarys, Bäş wagt namazy düýpden taşlarys, Meýiň bar ýerinde küýzäň boýny dek Boýnumyz hekgerdip, göwün hoşlarys.

Meýiň her damjasy şa tagtyndan ýeg, Hanlaryň mülkünden hem bagtyndan ýeg, Daň-säher aşygyň her çeken ahy Ýalançy sopulaň tagatyndan ýeg.

Öpsem aýagyňdan, eý zülpi tarym, Özge leb sormakdan ýegdir bu kärim, Gündizler hyýalyň synynda elim, Gijeler waslyňa ýetmek mydarym.

Şerabyň güýjünden şat biz elmydam, Meýlisde taýýardyr al şeraply jam, Işimiz meý bilen dodagy söýmek Taşla nesihatyň, eý sopy, eý ham!

Sýňk, siňir, damaryä bir bolsa tende, Bolmagyn durmuşda hiç kime bende, Boýun egme duşmana, bolsa Rýstem, Zal, Ýalynma, Hatam dek dost bolsa sende.

Umyt bilen etdim ömrümi berbat, Bolmadym bir gün hem durmuşymdan şat, Indi öç alaýyn diýsem dünýäden, Gorkýaryn, zamana wagt bermez zyýat.

Asmanda ýerleşen gök ýyldyzlary, Haýrana galdyrýar akly düzleri, Täleýiňi ýyldyzlardan agtarma, Çünki sergezdandyr olaň özleri.

Bir derejä ýeten ululaň bary, Gaýgygam, barynyň hars urmak käri, Betnebis bolmasaň özleri kimin, Adam hasaplamaz seni hiç biri.

Bulguryň lebine leb goýup birden, Köp ýaşamak ýolun sordum bulgurdan, Dodak dodakdaka diýdi ol gizlin: «Içiber, gelmek ýok – gitseň bu ýerden».

Diýýärler;Jennet bar, hem onda hüýrler, Ol ýerde süýji bal, al şerap biýrler», Meý içip ýar söýsek rowadyr munda, «Şeýle hem boljakdyr iş soňy» diýrler.

Dup-dury, päkize eý bada, seni, Şeýle bir içerin, bolmasyn çeni, «Nireden gelýärsiň, eý şerap aga?» Diýip gygyrsynlar görenler meni.

Eý saky, bu köňli köp ýykar zaman, Biz üçin galara jaý däldir jahan. Biziň aramyzda bolsa meý jamy, Adalat bizdedir – bilgin bigüman.

Garşylyk baýdagyn galdyryn erte, Meý içerin ak sak bilen, ýörite, Ömrümiň pellesi ýetmişe ýetdi, Şu dem şatlanmasam, galam hesrete.

Gördým meýhanada bir serhoş piri, Soradym;Gidenler bolarmy diri?» Diýdi;Meý iç, ençe biziň ýalylar Gidendirler, emma gelmedi biri».

Her kim iki günde ýetse bir nana, Döwýk gapdan suw tapdyrsa ynsana, Neçüýn hyzmat eder özi dek kişä, Ýa neçüýn gul bolar her bir nadana?

Jahana goýanda taňry esasy Nämüçin goýupdyr onda kem-käsi? Kemçilik ýok bolsa, nämüçin ýykýar? Eger kemi bolsa – kimiň günäsi?

Meçjit, medresede – tagat öýünde, Dowzahdan gorkarlar, jennet küýünde, Tebigat syrlarna düşünen adam Beýle tohumlardan ekmez göwünde.

Meý – oýnadyp bökdüýr dag bilen düzi, Ony haram eden – haramdyr özi, Toba eýlemegi etme nesihat, Arassa göwünli edýär ol bizi.

Meýhana meslerne baş serkerde men, Boş sözler sebäpli galan derde men, Ýürek gany bilen mynajat edip, Şeraba ýalbarýan gijelerde men.

Örän ýiti bir ýaragym bar elde, Ol täze bap açýar maňa her ýylda, Duşmanyň ýüregi kebapdyr menden, Kellesi hem şerabyma jam golda.