Omar Haýýam Rubagylar

Öpsem aýagyňdan, eý zülpi tarym, Özge leb sormakdan ýegdir bu kärim, Gündizler hyýalyň synynda elim, Gijeler waslyňa ýetmek mydarym.

Şerabyň güýjünden şat biz elmydam, Meýlisde taýýardyr al şeraply jam, Işimiz meý bilen dodagy söýmek Taşla nesihatyň, eý sopy, eý ham!

Sýňk, siňir, damaryä bir bolsa tende, Bolmagyn durmuşda hiç kime bende, Boýun egme duşmana, bolsa Rýstem, Zal, Ýalynma, Hatam dek dost bolsa sende.

Umyt bilen etdim ömrümi berbat, Bolmadym bir gün hem durmuşymdan şat, Indi öç alaýyn diýsem dünýäden, Gorkýaryn, zamana wagt bermez zyýat.

Asmanda ýerleşen gök ýyldyzlary, Haýrana galdyrýar akly düzleri, Täleýiňi ýyldyzlardan agtarma, Çünki sergezdandyr olaň özleri.

Bir derejä ýeten ululaň bary, Gaýgygam, barynyň hars urmak käri, Betnebis bolmasaň özleri kimin, Adam hasaplamaz seni hiç biri.

Bulguryň lebine leb goýup birden, Köp ýaşamak ýolun sordum bulgurdan, Dodak dodakdaka diýdi ol gizlin: «Içiber, gelmek ýok – gitseň bu ýerden».

Diýýärler;Jennet bar, hem onda hüýrler, Ol ýerde süýji bal, al şerap biýrler», Meý içip ýar söýsek rowadyr munda, «Şeýle hem boljakdyr iş soňy» diýrler.

Dup-dury, päkize eý bada, seni, Şeýle bir içerin, bolmasyn çeni, «Nireden gelýärsiň, eý şerap aga?» Diýip gygyrsynlar görenler meni.

Eý saky, bu köňli köp ýykar zaman, Biz üçin galara jaý däldir jahan. Biziň aramyzda bolsa meý jamy, Adalat bizdedir – bilgin bigüman.

Garşylyk baýdagyn galdyryn erte, Meý içerin ak sak bilen, ýörite, Ömrümiň pellesi ýetmişe ýetdi, Şu dem şatlanmasam, galam hesrete.

Gördým meýhanada bir serhoş piri, Soradym;Gidenler bolarmy diri?» Diýdi;Meý iç, ençe biziň ýalylar Gidendirler, emma gelmedi biri».

Her kim iki günde ýetse bir nana, Döwýk gapdan suw tapdyrsa ynsana, Neçüýn hyzmat eder özi dek kişä, Ýa neçüýn gul bolar her bir nadana?

Jahana goýanda taňry esasy Nämüçin goýupdyr onda kem-käsi? Kemçilik ýok bolsa, nämüçin ýykýar? Eger kemi bolsa – kimiň günäsi?

Meçjit, medresede – tagat öýünde, Dowzahdan gorkarlar, jennet küýünde, Tebigat syrlarna düşünen adam Beýle tohumlardan ekmez göwünde.

Meý – oýnadyp bökdüýr dag bilen düzi, Ony haram eden – haramdyr özi, Toba eýlemegi etme nesihat, Arassa göwünli edýär ol bizi.

Meýhana meslerne baş serkerde men, Boş sözler sebäpli galan derde men, Ýürek gany bilen mynajat edip, Şeraba ýalbarýan gijelerde men.

Örän ýiti bir ýaragym bar elde, Ol täze bap açýar maňa her ýylda, Duşmanyň ýüregi kebapdyr menden, Kellesi hem şerabyma jam golda.

Şerabyň ýuwdumy deger jahana, Meý gabyň gapagy barabar jana, Meýli dodaklary süpüren ýaglyk Dogrudan, taý geler müň teýlesana.

Tagatdan gowudyr bir göwün alsaň, Ýagşydyr bilen hem meýlisdeş bolsaň, Bir göwne taý gelmez, ýüz palçyk Käbe, Haja neçüýn gidýäň, göwün tap, bilseň!

Ýas tutdy zamana, men mundan göçdüm, Çünki ýüz göwherden bir göwher seçdim. Haýyp, ýüz-müň inçe manyly sözi Ilde bilim az diýp, aýtman geçdim.

Arzuw etseň şerap bilen gözel ýar, Elmydam gözleseň gyjak hem dutar, Bularyň hiç biri esasy däldir, Din ýesirliginden çykmasň, sen har.

Bir gelen nobatdyr jahyllyk – nagtym, Meý içerin, çünki şatlykly wagtym, Aýp etmäň şeraby ajydyr diýip Onuňda sebäbi – ajydyr bagtym.

Bulguryň içinde gyzyl meý ýagşy Gyjakly, dutarly meýlis, toý ýagşy. Şerabyň keýpinden habarsyz sopy Müň agaç daş bolsun bizden goý, ýagşy.

Diýýärler;Jennet bar, hüýr bar hem köwser, Ol ýerde şeraplar reňbe-reň öwser», Nagtyndan dolduryp, äber käsäni, Ol nesýe – ýylandyr, üstüňe towsar.

Durmuşyň syrlarna düşünsek eger, Ölüm syrlarny-da adamzat biler, Bu gün dirilikde bir zat bilmeseň, Erte ölenden soň – ne bilmek bolar? ===========0 Eý köňül, nesibiň…

Eý saky, ýatlama hadys-aýaty, Meýhana meý diýip ýazgyn bir haty, Biz üçin şol hatyň ýetişen güni Gadyr gijesinden gadyrly gaty.

Gaýgy-gam elinden içmezden şerap, Şerbet içe bilmen toý-meýlis guran, Nanymy batyrman kimsäň duzuna Owal ýüregimden eýlemän kebap.

Göwnüňe gaýgy-gam ýygnansa – çek meň, Ýa-da bir pyýala şerap iç, gül reň, Meý çekmeseň, meý içmeseň, eý akmak, Saňa laýyk daşdyr, daş iç-içmeseň.

Her kime syrymdan gep aça bilmen, gysga sözlüdirin, köp saça bilmen, aýdyp bilmeýärin hal-ahwalymy, gizlin syrlarym bar, leb aça bilmen.

Jahana ýetsedi mendäki kuwwat, Bu harap düzgüni ederdim berbat, Ýaňadan salardym şeýle bir dünýä, Adamlar islegne ýeterdi aňsat.

Meçjitden, namazdan söz açma bize, Mes bol meýhanada, uýma boş söze, Şerap iç, eý Haýýam, erte gumuňdan Käte jam ýasarlar, käte hem küýze.

Meý bilen täret gyl, meý bolan ýerde, Ýaman ýagşy bolmaz, ýazylgy serde, Şerap ber, gaýtadan ýamar ýaly däl, Örän zor ýyrtyldy sopulyk perde.

Meýliňçe bolmansoň dünýäniň käri, Bihudadyr pikriň-aladaň bary, Giç gelip-ir gitdik diýip, elmydam Biderek çekýäris gaýgy-azary.

Orazadyr, namaz göwnüme ýarap, Islegim bitdi diýp ýörerdim garap, Haýyp, ol täreti bir ýel syndyrdy, Orazamy bozdy bir ýuwdum şerap,

Şerap aşyklara deňizde saldyr, Meý akyl gyzynyň ýüzünde haldyr, Oraz aý içmedik, geçdi bihuda, Başram gijesidir, içsek halaldyr.

Ýeke kerpijim-de bolsa, men ony Ady ýaman meýe çalşaryn göni, «Hany ertirlige puluň?» – diýseler, Merýem dokan däldir selledir, dony.

Arman, bu ömrümiz geçdi biderek, Ajalyň elinden gandyr köp ýürek, Geçenleň halyny soraýyn diýsem, Gidenlerden ne nyşan bar, ne derek.

Bir ýaryň yşkynda ýanmasa ýürek, O hili ýürege «waý!» diýmekgerek. Ömrüňde şerapsyz geçse bir günüň – Ýokdur şol günüňden geçen biderek.

Bu gysga ömrümde men gamgyn bolman, Meýlisden, şatlykdan özge zat bilmen, «Alla saňa ynsap bersin» diýýärler, onuň öz-ä bermez, berse-de alman.

Diýýärler;Hezildir hüýr bilen jennet Men diýýän;Bar zatdan şerapdyr gymmat». Uzakdan hoş geler depregiň sesi, Nagtyny al, çekme nesýeden minnet.

Düýn agşam meý gaby urdum bir daşa, Serhoşdym men şonda, içipdim aşa, – Men-de, sen ýalydym, sen hem bir zaman Bolarsyň men kimin – diýdi…

Eý söýgülim, göwnüm üçin gel bäri, Islegmizçe çöz sen bir müşgil käri, Palçygmyzdan küýze ýasalmazdan öň Bir küýze meý getir, bar, biziň sary.

Gaýgy-gamy hergiz başa getirme, Hasrat çekip, laýa batyp oturma, Kitapdan, gözelden, gülzardan geçme, Şat geçir ömrüňi – gapyl ötürme.

Gözlerim syn edip her ýana bakar, Behiştdir – göklük düz, köwserdir – akar Söz açma dowzahdan, jennetdir – sähra, Otursaň ýar bilen janyňa ýakar.

Her kim öz şertinde berk dursa zyýat, Gül reňkli şerapdan dänmez ol aňsat, Oraz aý şert eden meý içmezlige, Namaz-orazadan goý bolsun azat!

Jahanda hakyky mahluk adamzat, Her kimiň pähmine girmez bu aňsat, Aňlaýyş meýinden bir ýuwdum içseň, Saýgarsyň mahlugyň haýsy kem, zyýat.

Men nädeýin, sen palçygmy ýuurdyä, Ýüň-ýüpegim baryn özüň egirddiň, Ýagşy-ýaman herne bizden çyksa-da, «Ýazgyt» diýip töweregme egirdň.

Meý guýaryn menlik gabyn özüne, Içerin ikisin yzly-yzyna, Ilki akla, dine üç talak berip, Soňra öýlenerin üzüm gyzyna.

Mydam meslik bolsun aşyklaň käri, Ýa perşan-diwana, bolmasyn ary, Saglykda her zadyň edýäs gamyny, Meslikde ne bolsa – bize bir bary.