قصاید ادیب الممالک

مرا بروز غدیر آن پریوش دلخواه چشاند شربتی از جام وال من والاه ز نور می بدلم پرتوی فروغ افکند کز او نبوده بجز پیر…

طوبی و همایونا کاندر صف دنیا در گلشن فردوسم و در سایه طوبی از چاکری شاه کنم فخر به قیصر وز فر ولیعهد زنم طعنه…

در نکوهش عین الدوله ز بسکه از دل مردم همی برآید دود سیه شده است رخ مه بر آسمان کبود ازین وزیر که شاه اختیار…

در حماسه و نکوهش زمامداران ایران هنگام توپ بستن سپاهیان تزاری روس به بارگاه امام هشتم فرماید تا به دارالملک عزلت گشته ام فرمانروا تاج…

چو بخت خفت و قضا چیره تیره شد اختر زبون و زرد شود آب فضل و برگ هنر همی گذارد دانا برون ز حکمت پای…

بماند نام کسان از دو چیز جاویدان یکی ز وسعت خاطر یکی ز لطف زبان گر از بلندی همت نشان ز مرد نماند نماند ایچ…

ایا روض الشمال فدتک نفسی روزی که بیست و چهارم ذی الحجه از سال هزار و سیصد و هفت هجری بود در باغ شمال تبریز…

از زبان حبیب الله خان نامی بسردار منصور نگاشته ای بسته پس طاعت یزدان کمر خویش تا ساخته کار دو جهان از هنر خویش حاجت…

مرا بخانه درون کودکی بسن دو سال بود خجسته و فرخ رخ و بدیع جمال دو هفته ماهی کاندر دو سالگی او را ز روی…

طهماسب خداوند راستین داردیم و کان در دو آستین دریا ز یسارش برد یسار گردون بیمینش خورد یمین خوانده است مؤید به دولتش دارای جهان…

در نکوهش سپاهیان روس تزاری هنگام توپ بستن بگنبد امام هشتم فرماید خراب کردند این قوم ملک ایران را به باد دادند آیین و دین…

در تسلیت فرماید نگار من تن سیمین خود برخت سیاه چنان نهفته که در تیره شب چهارده ماه سیاه پوشید آن گلعداز و روز مرا…

چند بیت از یک قصیده ناتمام مانده بخط استاد مرا وزارت عدلیه از نخستین بار ندید قابل شفقت نخواند لایق کار چرا که فاقد هر…

بکام یا نه بکام ار رود مرا گیتی این چکامه را در بیست و پنجم محرم یکهزار و سیصد و هشت در باغ زرنق ملک…

ای مولد فرخنده دارای جهاندار امسال فراز آمده ای خوب تر از پار خوب آمدی و فرخ و فرخنده و نیکو شاد آمدی و خرم…

از دو چشمم آب یکسر گشته جاری خون ز یکسو دست و پایم بسته دین از یکطرف قانون ز یکسو قامتم را کوژ دارد خون…

ماه رمضان روی نهان کرد اگر چند دلهای کسان را همه اندر تعب افکند چندانکه بد از روزه دل مردم غمگین شد ز آمدن عید…

صلحیه بلد روزی ز جور خصم ستمگر ظلامه ای بردم به نزد قاضی صلحیه بلد دیدم سرای تیره و تنگی به سان گور تختی شکسته…

در نکوهش حاج آقا محسن عراقی گوید شها ببین عمل عالم مکرم را ببین جناب شریعتمدار اعظم را روا بود که باسلام گوید المسلم هر…

در برانگیختن ایرانیان و وطن پرستان بر ضد تقسیم ایران فرماید چند کشی جور این سپهر کهن را چند بکاهی روان و خواهی تن را…

چکامه وقتی پسرم عیسی را که آنوقت دو سال و دو ماه از سنش گذشته بود از جانب کارگذاران حضرت اقدس ولینعمت روحی فدا خلعت…

بشهر قم پس از تسطیح راه فرماید ایا نگار دل آویز ترک شهرآشوب که هم ضیأعیونی و هم حیات قلوب شنیده بودم از بخردان و…

ای مانده دیر در سفر و دور از وطن وز دوری تو گشته سته جان مرد و زن ای همچو ماه گرد زمین گشته ره…

احزاب سیاسی خدا رحمت کند مرحوم حاجی میرزاآقاسی را ببخشد جای آن بر خلق احزاب سیاسی را ترقی اعتدالی انقلابی ارتجاعیون دومکراسی و رادیکال و…

هنگام شکستن دست ملک الشعراء بهار در آغاز جنگ عمومی و مهاجرت فرماید شکست دستی کز خامه بس نگار آورد نگارها ز سر کلک زرنگار…

ماه رمضان بنهفت آن چهره نورانی عید رمضان آمد بافره یزدانی آواز جرس برخواست از قافله طاعت وین قافله را توحید کرده است شتربانی این…

شاه از تبار خویش وزیر اختیار کرد وین اختیار نیک، شه بخت یار کرد بنیاد ملک روی به سستی نهاده بود زین اختیار پایه ملک…

در نکوهش بعضی از وزرای وزرانگیز آغاز مشروطیت به ایران از اروپا گشت روشن چراغ تربیت شمع تمدن غزالان بیختند از ناف نافه پلنگان ریخته…

در این زمانه که یکسر جهانیان خرسند ز چیست ملت اسلام گشته خوار و نژند جهانیان همه گشتند انجمن وین قوم اگر خود انجمنی داشتند…

چو زد تکیه بر تخت سلطان دانش به فرهنگ شد بسته پیمان دانش ز شرق هنر تافت خورشید دولت برآمد در حکمت از کان دانش…

بگشود باغبان در فردوس در چمن کردند بلبلان همه در باغ انجمن باد صبا شقایق و گل را همی فشاند گه مشک سده گاه زر…

ای شده در ره پی پذیره دارا چند کند دل بدوری تو مدارا این منم از نار فرقت تو سراپای سوخته همچون وکیل صدر بخارا…

می طهور نیاید مرا بکار امروز که باده خورده ام از دست آن نگار امروز بجای برف هما گو پراکند الماس که بزم ما زرخ…

گویند فریدون چو شدش کار جهان راست آهنگ طرب کرد و بکف ساغر می خواست با ناز بکاخ آمد و بر تخت فراشد با کبر…

زلال خضر کزان تشنه ماند اسکندر ببین که گشته روان در کنار بحر خزر هر آنچه جست سکندر درون تاریکی بروشنی شده ما را نصیب…

در مرثیه قتل ناصرالدین شاه و جلوس مظفرالدین شاه جای آن دارد که گردون اندرین غم خون ببارد لیک بر تخت همایون شه نو چون…

در انتقاد اوضاع و اشخاص عدلیه وقت فرماید فضا و ساحت عدلیه یارب از چپ و راست تهی ز مردم دیندار و دین پرست چراست…

چکامه وطنی ای عنبرین فضای صفاهان ز من درود بر خاک مشکبیز تو و آب زنده رود بر ریگهای پر در و یاقوت و بهرمان…

بشارت باد سلطان غری را که جیش عشرت آمد عسگری را ز نرجس زاده حی العالم امروز سمن پرورد گلبرگ طری را گلی روئید کامد…

ای دل چو ز تن کاهی در جان بفزائی در جلوه ز صاحبنظران هوش ربائی ور بسته زنجیر سر زلف بتانی سخت است ز زنجیر…

همی بداد زر و گنج سیم وی بخرید که سیم ساده گران بود و زر ناب ارزان بسان روح روانش کشید اندر بر ز ملک…

گویند از خراسان شد تاجری روانه با کاروان بغداد سوی طواف خانه چون کاروان فرو شد در شهر بند بغداد در آن دیار دلکش یاری…

زاد فی الطنبور اخری نغمه یعنی ز نو مردم تبریز لحنی ساختند اندر رباب چند تن اهریمن آسا در لباس مردمان کادمی صورت بدند اما…

در میلاد حضرت مهدی موعود قائم آل محمدعج سروده است روز میلاد شهی راد و عظیم الشانست کایة الله علی دائرة الامکانست کاشف وحی و…

دانا کبود بنزد مردم هشیار آنکه به بیهوده هیچ می نکند کار دانا آن شد که پخته سازد و نیکو خامی گفتار خویش و زشتی…

چکامه دوم روز یکشنبه دویم ماه ربیع الثانی سال یکهزار و سیصد و هشت بود که خدایگانم با همراهان چون جناب اجل ساعدالملک و نواب…

برسم مطایبه خطاب بوزیر عدلیه وقت درد پا مربنده ات را ساخت بیحال ای وزیر گوشمالم داد و از غم کرد پامال ای وزیر پیکرم…

ای خزیده درین سرای کهن وی دمیده چو گل درون چمن نکته ای گویمت که گر شنوی شادمانی بجان و زنده بتن آدمی را چو…

وقت خروش خروس و بانک مؤذن چون صف سیاره شد درون مواطن گفتی سالار مور گفته به موران ایتهاالنمل ادخلوا بمساکن گشت بگاه سپیده دم…

کمال مرد بفضل است و مردمی و هنر بویژه آنکه مر او را بود نژاد و گهر کر انژاد و گهر بوده بی کمال و…