قصاید رشید الدین وطواط

زهی! دشمنت از طرب بینوا زده چرخ در مدحت تو نوا هدی یافته از جلالت جمال جهان ساخته از نوالت نوا معانی بلفظ تو یابد…

ای منور بتو نجوم جلال وی مقرر بتو رسوم کمال بوستان نیست صدر تو ز نعیم و آسمان نیست قدر تو ز جلال خدمت تو…

ای آنکه در جهان ز تو سری نهان نماند با عدل تو نشان ستم در جهان نماند تا چرخ تیغ فتنه نشان در کفت نهاد…

تویی که خنجر تو شد مکان آتش و آب زبان رمح تو شد ترجمان آتش و آب بدست خشم تو و عفو تو سپرد فلک…

بتی ، که ماه برد روشنی ز طلعت او ربودن دل عشاق گشته صنعت او چو شب سیاه شود در دو چشم من عالم اگر…

چو از حدیقهٔ مینای چرخ سقلاطون نهفته گشت علامات چتر آینه گون ز نقشهای عجیب و ز شکلهای غریب صحیفه های فلک شد چو صحف…

صدرا ، مساعی تو مؤید بود همی و ز تو نظام دین محمد بود همی تو شمس دینی و بفضای بهای تو دین را جمال…

زین سینهٔ پر آتش و زین دیدهٔ پر آب دردا ! که گشت قاعدهٔ عمر من خراب از بیم غرق و حرق نیابد مرا همی…

علاء دولت خوارزمشاه دین پرور که آفتاب جلالست و آسمان هنر خدایگانی ، دریا دلی ، خداوندی که هست گوهر دریای شرع پیغمبر شده مسخر…

فدای بلخ دل من،که روضهٔ ارمست حریم او بامان همچو بیضهٔ حرمست همه سعادت بلخ و همه سلامت او که بیضهٔ حرمست و چو روضهٔ…

جز مکارم زشمس دین ناید سیرت سروران چنین باید رتبت ملک و زینت دولت از خصالش همی بیفزاید معجزات از بیان او خیزد مکرمات از…

بر آمد ز چرخ معالی دو اختر فزون گشته در عقد شاهی دو گوهر از این هر دو گوهر هدی شد مزین وزین هر دو…

خسرو ملک بخش کشور گیر که ز خلقش بعدل نیست نظیر خسرو شرق ، کز سر تیغش هست دشمن همیشه جفت نفیر قصر مجد و…

ای بتو چشم مکرمات قریر قدر تو بر فلک نهاده سریر آفتاب جلالتی و ترا نیست مانند آفتاب نظیر چاکر طبع تست بحر محیط بندهٔ…

ای کفت بحر ایادی و دلت کان علوم در معلی ز تو آموخته افلاک رسوم گشته از کف تو آثار مسایی مشهود شده از طبع…

ای تو بر آزادگان عصر خداوند گیتی هرگز نزاد مثل تو فرزند یک سخن مایه هزار سخن سنج یک هنرت زیور هزار هنرمند هست فلک…

ای بتو رایت هدی منصور وی مقامات ملک تو مشهور در جهان حکم های تو نافذ در هدی سعی های تو مشکور خرمی را هوای…

خوارزمشه ، که هست زمانه غلام او دور سپهر و سیر ستاره بکام او از صورت هلال فلک را بهر مهی در گوش حلقه ایست…

ای گوهر زمین ز وقار تو برده سنگ گوهر بر مکارم تو خوار همچو سنگ چندین هزار کوه ، که اوتاد گیتی اند از حلم…

ای ز حکیمان شنوده علم اوایل هم ببراهین رسیده ، هم بدلایل طبع تو افروخته بنور حقایق جان تو آراسته بنقش فضایل چند مسایل کنم…

بزلف مشکی، جانا، بچهره دیبایی چو تو نباشد، دانم، کسی بزیبایی مرا تو گویی: در هجر من شکیبا شو کرا بود ز چنین صورتی شکیبایی…

نگارا ، تا تو از سنبل تر از ارغوان کردی رخ چون ارغوان من برنگ زعفران کردی ز مشک روی من کافور پیدا گشت از…

بس بلندا! که شد ز گردون پست بس عزیز که شد ز گیتی خوار محنت چرخ را که دیده قیاس؟ ستم دهر را که دید…

ای از رخت فگنده سپر ماه و آفتاب طعنه زده جمال تو بر ماه و آفتاب زان جا که راستیست ندارند در جهان پیش رخ…

جمال‌الملک شمس‌الدین جهانیست که از همر نعمتی او را نشانیست جهانی گفتم او راوین غلط بود که هر مویی ز شخص او جهانیست کفش و…

ای جمال دولت ، ای چرخ جلال وی ز تو افزوده گیتی را جمال ای سعادت را بصدرت انتما وی سیادت را بقدرت اتصال اختران…

جهان سرای غرورست، نی سرای سرور طمع مدار سرور اندرین سرای غرور بعاقبت بحسام هوان شود مجروح دلی که او بحطام جهان شود مسرور فساد…

ای علم تو دین را نظام داده حلم تو زمین را قوام داده اسباب معالی و محمدت را طبع و دل تو نظام داده نصرت…

رفت آن نگار و عشق آن نگار ماند او شد ز دست و دست نشاطم ز کار ماند از دیده رفته چهرهٔ همچنون نگار او…

بهار جان فزا آمد جهان شد خرم و زیبا بباغ راه گستردند فرش حله و دیبا بباغ اندر بنفشه شد چو قد بیدلان چفته بباغ…

امروز شد صحیفهٔ اقبال پر نگار و امروز شد طلیعهٔ اسلام کامگار امروز عون دولت خوارزمشاه کرد بر رغم شرک قاعدهٔ شرع استوار در زد…

عشق جانان غایت مقصود جان گردد همی کلبهٔ احزان بیادش گلستان گردد همی وصل او پیرایهٔ شادی دل باشد همی هجر او سرمایهٔ تیمار جان…

شبی که هست کف او خزانهٔ ارزاق ز طبع اوست وجود مکارم الاخلاق ابوالمظفر ، شاه مظفر ، اتسز ، کوست خدایگان همه خسروان علی…

ای بتو چشم مکرمات قریر قدر تو بر فلک نهاده سریر آفتاب جلالی و ترا نیست مانند آفتاب نظیر چاکر طبع تست بحر محیط بندهٔ…

مظلم شبی دراز از طرهٔ نگار گشته سیه زمان و شده تیر روزگار افلاک شسته چهرهٔ خود را برنک تیر و آفاق کرده جامهٔ خود…

قصر فرخندهٔ کمال‌الدین هست در خرمی چو خلد برین روضهٔ مجد و بیضهٔ دولت کعبهٔ عز و قبلهٔ تمکین در خوشی از نگارخانهٔ او طیره…

آنی ، که حشمت تو در ایام ظاهرست ذات تو از عیوب چو نام تو طاهرست فرخنده رعایت شرف تو بهر مکان چون آیت بنوت…

گر ز وصل توام نصیبستی روضهٔ عیش من خضیبستی هم ز راحت مرا نصابستی هم ز دولت مرا نصیبستی وقت دفع مصایب گیتی تیر تدبیر…

تویی که تیغ ترا شد مسخر آتش و آب فگند هیبت تو زلزله در آتش و آب چه باک از آتش و آبت ؟ که…

ای ز آب تیغ تو تازه ریاحین ظفر وی بنور رأی تو روشن قوانین هنر هر کجا اوصاف تو ، آنجا بود مجد و شرف…

ای بازوی شریعت از اقبال تو قوی تابنده از جمال تو آثار خسروی هر گه که در مهم معالی ندا دهی جز پاسخ متابعت از…

شاها ، ز زخم تیغ تو گردون حذر کند در زیر رایت تو ظفر مستقر کند دستت همان دهد که زمین و زمان دهد تیغت…

چه حیله سازم ؟ کز من گسست یار سلام چه چاره ورزم ؟ کز من برید دوست پیام گرفت دامن من هجر ، نابرآورده هنوز…

مظفرا، ملکا، روزگار چاکر تست فلک متابع تست و جهان مسخر تست بلند کردن شرع از رسوم رایت تست خراب کردن شرک از خصال خنجر…

ای از خزاین کرمت خلق را نصیب در کشف مشکلات جهان رأی تو مصیب از فیض جود تو همه آفاق را نصاب وز نور عدل…

ای بحقل و عقد تو اسباب دولت را قوام وی بامر و نهی تو احوال ملت را نظام دست مکاران هراس تو فرو بسته ببند…

ای خلایق را پناه و ای شرایع را امان خسروان را مقتدایی، خسروی را قهرمان کشور اقبال را چون تو نبوده پادشاه لشکر اسلام را…

هدی را ز سر تازه شد روزگاری پدیدد آمد اسلام را کار و بار ی بشاه جهانگیر اتسز ، که گیتی ندید و نبیند چنو…

ای آن که هر چه بایدت از بخت نیک هست هرگز مباد در جاه تو شکست تا از قضا پدید شد آثار هست و نیست…

رایت شرع و ملک منصورست آیت علم عدل مشهورست بخداوند خسروان خاقان که جهانش مطیع و مأمورست ارسلان خان، کمال دین محمود که بدو قصر…