فی ما یتعلق باحوال الباطن و المرید اوحدالدین کرمانی

از دیده چه گویم که ازو دارم غم وز دل چه خبر دهم که بودش همدم القصّه دل و دیده فتادند به هم تا درد…

امروز درین زمانه بی یاری به در خلق وفا نماند تنهایی به چون رونق علم نیست جهل اولی تر چون قیمت عقل نیست سَودایی به…

اندر طلب آنک نیست صادق چه کند و آن را که دلی نیست موافق چه کند ای پیر اگر عمر نکردی ضایع زین طفل بیاموز…

ای تن همه وصل کار سازی است مخسب وز یار همه بنده نوازی است مخسب هان تا تو به جهد دیده برهم نزنی جان یافته…

ای دل زشراب جهل مستی تاکی وای مست شونده لاف هستی تاکی وای غرقهٔ بحر غفلت ار ابر نئی تر دامنی و هواپرستی تاکی اوحدالدین…

با آنچ گسستنی است در پیوستی وآنجا که گذشتنی است خوش بنشستی امروز گل است و خار از پس بینی فردات کند خمار کامشب مستی…

بردارندت اگر شوی افکنده و آزاد شوی اگر بمیری بنده حق را خواهی بساز همچون مردان با گوشهٔ مسجدی و دلقی ژنده اوحدالدین کرمانی

پیمانهٔ عزّت و قناعت کن پُر تا خوار نگردی طمع از خلق ببُر ورزانک به دریای طمع گشتی غرق خواهی همه خاک باش و خواهی…

جان از قبل زبان به بیم خطر است کم گفتن مرد هم به جای سپر است دانا که سخن نگوید آن از هنر است گر…

چون رفت ز روز عمر من آب ای دل زین بیش مگو به لهو بشتاب ای دل از دست برفت عمر دریاب ای دل ور…

در راه خدا نکتهٔ طامات چه سود اقرار زبان با دل برلات چه سود گیرم که ره کعبه به سر پیمودی مالت به حرم دل…

دردی است طمع که نیستش درمانی گنجی است یقین که نیستش پایانی خاک در فقر توتیایی است بزرگ کان حیف بود به چشم هر سلطانی…

دل را شود از دیده فرو پای به گل وز دست دل و دیده شود خون حاصل حالی است بدیع و کار و باری مشکل…

سرمایهٔ عمر ابن آدم نفسی است پیرایهٔ ملک جمله عالم هوسی است کاری بکن اکنون که تو را دسترسی است در زیر زمین شاه جهاندار…

عیشی که مهیّاست رها نتوان کرد سر در سر یار بی وفا نتوان کرد عمری که تو راهست غنیمت می دان کان را چو نمازها…

گر زانک تو صاحبدل و صاحبنظری باید که به گل به چشم عبرت نگری حیف است عظیم شاهدی چون گل را در زیر لگد سپرده…

ناجنسان را تو محرم راز مکن جز خدمت محرمان تو دمساز مکن خواهی که سخن زپرده بیرون نشود خونابه همی خور و دهن باز مکن…

هرگه که تو آوری بیانی از فقر در حال تو را دهند جانی از فقر تا ترک وجود هر دو عالم نکنی معلوم نگرددت نشانی…

از شمع وصال کمترک یابی نور ما کنت مقیداً بتیه و غرُور دریاب فتوح وز رعونت شو دور احضر نفساً و کل کاین مقدور اوحدالدین…

امروز چو ناصر فقیران باشی فردا زقبیل دستگیران باشی خاک کف پای جمله درویشان شو تا تاج سر جمله امیران باشی اوحدالدین کرمانی

آنجا که نه کون و نه مکان در گنجد کی زحمت عقل و دل جان در گنجد و آنجا که زاسرار خدا گوید راز نه…

ای دل اگرت زنفس معزول کنند میلت سوی مقبلان مقبول کنند هرگه که تو قدر قرب حق نشناسی ناچار به باطلیت مشغول کنند اوحدالدین کرمانی

ای دل صفت جمال او نتوان گفت وز مرتبهٔ کمال او نتوان گفت هر چند مقرّبی ولی از هیبت هرگز سخن وصال او نتوان گفت…

این راه به شش پنج نشاید رفتن با راحت و بی رنج نشاید رفتن صورت در باز تا به معنی برسی آسان به سر گنج…

بر سنگ قناعت ار غباری داری از نیک و بد جهان کناری داری گر با همه کس بهر خلافی که رود در کار شوی دراز…

تا چند شوی تو از پی شمع و شراب تا چند دهی بهر بتان دل را تاب من بندهٔ آن دلم که روزان و شبان…

جان بر سر عشق پای فرسود ای دل بر ما در هر حادثه بگشود ای دل اکنون که فراق روی بنمود ای دل زنده به…

حاشا که من از خاک درت برخیزم وز لعل لب چون شکرت برخیزم در آرزوی زلف خم اندر خم تو چون موی شدم کی زسرت…

در راه طلب خدمت درویشان کن بیگانه مباش یاری خویشان کن با خود مکن آن جنگ که نامردمی است و آن صلح که با خود…

دردا که درین سوز و گدازم کس نیست همراه درین راه درازم کس نیست در قعر دلم جواهر راز بسی است اما چه کنم محرم…

دل رفته و عشق آمده تا خود چه کند جان داده و غم بستده تا خود چه کند از حالت خود نشان نمی دانم داد…

ساقی به صبوحی می ناب اندر ده مستان شبانه را شراب اندر ده مستیم و خراب در خرابات فنا آوازه به عالم خراب اندر ده…

غمگین غمگین به سوی تو می پویم مسکین مسکین بر تن خود می مویم پنهان پنهان روز و شبت می جویم آسان آسان به ترک…

گر قسم تو شادی است غمت نفزاید ور زانک غم است او چه شادی زاید این لحظه که هست شادمانی حاصل خوش باش ازین پس…

نارفته ره صدق و صفا گامی چند پوشیده مرقّعی ازین خامی چند بگرفته به تقلید الف لامی چند بدنام کنندهٔ الف لامی چند اوحدالدین کرمانی

هرگه که غمی ملازم دل شودت یا تنگ دلی تمام مایل شودت از حال کسی دگر نباید پرسید تا خوش دلی تمام حاصل شودت اوحدالدین…

از دل همه ساله درد حاصل باشد از درد گزیر نیست چون دل باشد و آن را که زدرد بی نصیب است چو من هم…

الفقر اذا ابعدکم یدنیکم و الفقر اذا اماتکم یُحییکم یا اخوانی بفقرکم اوصیکم الفقر عناً و ذلکم یکفیکُم اوحدالدین کرمانی

آنها که به تقلید عبارات کنند واندر طلب خدا ریاضات کنند تا دل نکنی پاک ز دنیا و هوا در راه به یک پیاده شان…

ای تن خواهی که احتشامت باشد حکمی و تصرّفی تمامت باشد زنبیل طلب بر سر جان و دل نه دریوزه کن از درش که گامت…

ای دل گر ازین پایه فروتر نایی با لشکر غوغای غمش برنایی قصّه چه کنم که در غمش آخر کار تا خون نشوی به چشمشان…

این ره به قدم چون بر وی برخیزد بند منی از راهِ توی برخیزد یکبار مرا ز زحمت من برهان تا من تو شوم تو…

بر خود چو نئی به بی تباهی منکر بر ما چه شوی به بی گناهی منکر انکار و ارادتت مرا یکسان است خواهی تو مرید…

تا چند کشم غصّهٔ کس ناکس را وز خسّت خود خاک شوم هر خس را کارم به دو گز عبا چو برمی آید دادم سه…

جانم شب و روز از تو نشان می طلبد و احوال تو پیدا و نهان می طلبد این طرفه که از هر که نشان می…

خواهی که تو را مراد حاصل گردد مگذار که دل زکار غافل گردد غالب چو تن است و دل همی گردد تن دل غالب ساز…

در راه طلب صادق و ذاکر می باش هر جا که روی صافی و صابر می باش از بهر فتوری که درین ره یابی غایب…

دردا که درون صفه ما را ره نیست و افسوس که سوی وصل ره کوته نیست ای بس که گذشت صبحها از من و تو…

دل کز پی آب و نان در آتش نبود جز خاک پریشان و مشوّش نبود پیرانه به کنجی به سکونت بنشین کز موی سپید کودکی…

سرگردانان راه دل بسیارند کایشان همه سینه ها چو دل پندارند گر هرچ به جای سینه ها هست دل است پس جملهٔ گاوان و خران…