مطالع – صائب تبریزی

ما در جهان قرار اقامت نداده ایم چون سرو سالهاست به یک پا ستاده ایم

گر می نمی ستانی ای زاهد ریایی بستان ز چشم ساقی پیمانه خدایی

کند گل جمع خود را چون تو در گلزار می آیی خیابان می کشد قد چون تو در رفتار می آیی

قد رعنای ترا تا دید، از شرمندگی قمریان را سرو شد سوهان طوق بندگی

عمر را پاس نفس باز ندارد ز شتاب نتوان زد به گره آب روان را ز حباب

ظرافت آتش افروز جدایی است ادب آب حیات آشنایی است

شد فزون در دور خط کیفیت لبهای یار نشائه می بخشد دو بالا، می چو گردد پشت دار

زود از خنده بی مغز دهن بسته شود رخنه برق به یک چشم زدن بسته شود

ز ماه روزه حسن آن پری پیکر دو چندان شد ازان مهر خدایی ماه من خورشید تابان شد

ز انفعال خرام تو آب گردد سرو ز طوق فاخته پا در رکاب گردد سرو

دور ساغر بی هوای ابر پا در گل بود بادبان کشتی می ابر دریا دل بود

درمان درد هجر ز جان دست شستن است این چاه دور را رسن از خود گسستن است

در حریمی که لب خود به شکرخنده گشایی از لب بام کنند اهل هوس بوسه ربایی در بسته حجاب بود گر چه گلشنش تکلیف بوسه…

خلقی از گفتار بی کردار من هشیار شد گر چه خود در خواب ماندم عالمی بیدار شد

حلقه هر در مشو با قامت همچون کمان تا نگردی تیر باران ملامت را نشان

چون دریغ از دیده داری حسن ذات خویش را از چه دادی عرض بر عالم صفات خویش را؟

چندان که خار در پی آزار بلبل است در زیر چشم (غنچه) هوادار بلبل است

جام جم مهر خموشی است اگر بینایی لوح محفوظ بود حیرت اگر دانایی

تا کی از عمامه خواهی کوس دانایی زدن؟ بر سر بازار شهرت طبل رسوایی زدن

بیخودی فرش است در چشم و دل بی تاب ما چون ره خوابیده بیداری ندارد خواب ما

به ماتم هر که کام خود ز افغان تلخ می سازد شکرخواب عدم را بر عزیزان تلخ می سازد

به چشم مردم آگاه، این فرسوده قالبها سوارانند در راه عدم افکنده مرکبها

بر گردن است خون دو صد کشته چون منش خون خوردن است بوسه گرفتن ز گردنش

با چهره شکسته و با چشم اشکبار ته جرعه خزانم و سرجوش نوبهار

اگر ز دست تهی، کام برنمی آید چگونه بهله برون زان کمر نمی آید؟

از رگ ابر هوا دسته سنبل شده است از گل و لاله زمین یک طبق گل شده است

از تاج باج خواه فریدون حذر کنید از کاسه گدایی وارون حذر کنید

یک سر مو منت از اخوان کم فرصت مکش گر به چه باید فتاد از چشم خود منت مکش

هیچ شریفی خسیس رای نباشد آتش یاقوت ژاژخای نباشد

هر قطره شبنم به چمن دانه ذکری است هر غنچه درین باغ سرزانوی فکری است

نمی گردد حجاب از دورگردی لفظ مضمون را سواد شهر نتواند مسخر کرد مجنون را

می گشاید ز خموشان دل بی کینه من لب خاموش بود صیقل آیینه من

مصیبت می کند بر دل گوارا زهر مردن را در آتش می نهد داغ عزیزان نعل رفتن را

ما را شکایت از سخن تلخ یار نیست این گوشمال هیچ کم از گوشوار نیست

گر مصور قلم از موی میان تو کند چه خیال است که تصویر دهان تو کند؟

کند هر جا پریشان باد زلف مشکبارش را نقاب روی عنبر می کند خجلت بهارش را

قامت او چون شود در بوستان همدوش سرو حلقه ها از طوق قمری می کشد در گوش سرو

عمر را بر باد دادن تن به صحبت دادن است نقد اوقات گرامی را به غارت دادن است

طفل محبوبم اگر رخ ز شراب افروزد شمع امید من از عالم آب افروزد

شد چو سوزن خشک، خار از قرب گل پیراهنان رنج باریک آورد آمیزش سیمین تنان

زلف طرار تو می بندد زبان شانه را در سخن می آورد لعل لبت پیمانه را

ز شهرت ناقص از کامل عیاران بیش می بالد ز انگشت اشارت ماه نو بر خویش می بالد

روی خوبت زنگ خودبینی زدود از گلرخان کار صیقل کرد این آیینه با آهن دلان

دلیل راه توکل امید کوتاه است عصا ز دست فکندن عصای این راه است

در وجود ما شراب تلخ باطل می شود از زمین شور ما افسوس حاصل می شود

در سوختن زیاده شود آب و تاب من در آتش است عالم آب (از) کباب من

خط مشکین خواست عذر آن عذار ساده را سرمه ای در کار بود این چشم برف افتاده را

حسن در دوستی یگانه خوش است رنگ معشوق، عاشقانه خوش است خشکی زهد از دماغم ابرهای تر نبرد صندلی شد آبها و توبه در سر…

حاشا که طلبکار حق آرام پذیرد این راه نه راهی است که انجام پذیرد

چنان که جمله عبادات از وضوست تمام وجود آدم خاکی به آبروست تمام