مطالع – صائب تبریزی

نشاط ظاهری دل را گره از کار نگشاید دل پیکان ز شکرخنده سوفار نگشاید

می شوم گل، در گریبان خار می افتد مرا غنچه می گردم، گره در کار می افتد مرا

مرا در چاه چون یوسف وطن از مکر اخوان است برادر گر پیمبرزاده باشد دشمن جان است

ما از لب خامش ز سخن داد گرفتیم با شیشه سربسته پریزاد گرفتیم

گر چه رخسار ترا آب طراوت کم نیست اثر گریه ما هیچ کم از شبنم نیست

کشید آن سنگدل از دست من زلف پریشان را که سازد کعبه در ایام موسم جمع دامان را

فارغ است از دیو مردم خاطر آزاد من نیست از جوش پری ره در خیال آباد من

عقل شرع باطن است و شرع عقل ظاهرست هر که سرمی پیچد از فرمان ایشان کافرست

طرفی ز نهال قد آن شوخ نبستم در سایه نخلی که نشاندم ننشستم

سیر شکوفه عقل مرا زیر دست کرد این ماهتاب روز، مرا شیرمست کرد

زد غوطه بس که در تن خاکی روان ما گردید رفته رفته زمین آسمان ما

ز تن عضوی بود دلهای خودکام که رنگ برگ دارد میوه خام

روشندلان که قبله خود روی او کنند در هر نظر دو عید ز ابروی او کنند

دلی دارم که از یاد طرب غمناک می گردد سری دارم که بر گرد سر فتراک می گردد

در لعل یار خنده دندان نما ببین در روز اگر ستاره ندیدی بیا ببین

در جبین تاک، نور باده بی غش ببین در ته بال سمند شعله آتش ببین

خط مشکین را به گرد خال آن مهوش ببین جنگ موران بر سر آن دانه دلکش ببین

حسن را با عشق شان دیگرست شمع بی پروانه تیر بی پرست

چو ساخت قد ترا حلقه عمر پا به رکاب اشاره ای است که بر در زن از جهان خراب

چرخ خونخوار دلیرست به خونریزی ما شش جهت پنجه شیرست به خونریزی ما

تنها نه همین با تو مرا روی نیازست هر کس که ترا دیده به من بر سر نازست

تا چند نهد روی به رو آن کف پا را؟ می ریزم، اگر دست دهد، خون حنا را!

بی سرانجامی صفا بخشد دل دیوانه را ترک رفت و رو بود جاروب این ویرانه را

به قلب خصم عاجز تاختن از ما نمی آید به روی سایه تیغ افراختن از ما نمی آید

به احسان همتم می کرد قارون اهل دنیا را اگر می بود ممکن خرج کردن دخل بی جا را!

بحر نتواند غبار غم ز دل شستن مرا چون گهر گرد یتیمی گشته جزو تن مرا

ای خط سبز کز لب جانان دمیده ای بر آب زندگی خط باطل کشیده ای

آسمان افتادگان را غمگساری می شود گردش پرگار مرکز را حصاری می شود

از دعا در صبح کام دل توان آسان گرفت دست خود بوسید هر کس دامن پاکان گرفت

از باده چون عقیق تو سیراب می شود گوهر در آب خود چو شکر آب می شود

همین ز می نه رخ بزم ها نگارین شد کز این سهیل، لب بام هم عقیقین شد

هر چه بخشد عالم ناساز می گیرد ز تو غیر عبرت هر چه گیری باز می گیرد ز تو

ندیده ایم به جز ماه روزه ماه دگر که از تمام بود ناقصش مبارک تر!

می شود در دور خط عاشق ز جانان کامیاب بیشتر گردد دعا در دامن شب مستجاب

مزن ای سرو با شمشاد او لاف از خرام خود که رسوایی ندارد تیغ چوبین در نیام خود

ما آبروی فقر به گوهر نمی دهیم سد رمق به ملک سکندر نمی دهیم

گر شود گویا به ذکر حق لب خندان تو مصحف ناطق شود سی پاره دندان تو

کریم سایل خود را غنی کند یکبار دو بار لب نگشاید صدف به ابر بهار

غیرت خسرو چو خواهد رشک فرمایی کند یاد شکر داغ شیرین را نمک سایی کند

عشق هر چند مجازی است خوش است سلطنت گر چه به بازی است خوش است

صد در صد آفاق، بیابان جنون است کی عقل تنک مایه به سامان جنون است؟

سوز داغ دلم ای لاله تو نشناخته ای ورقی چند به بازیچه سیه ساخته ای

زخم زبان به جوش نیارد فسرده را نشتر سبک عنان نکند خون مرده را

ز پیچ و تاب در دل به ما فراز نشد چه حلقه ها که بر این در زدیم و باز نشد

ز آفتاب شود خشک خط چو تر باشد خط عذار تو هر روز تازه تر باشد

دور شو ای آستین از دیده گریان ما مو نمی گنجد میان گریه و مژگان ما

در گلشنی که حسن تو عارض جمال کرد گل آب و رنگ خود عرق انفعال کرد

در تلاش آفرین افکار خود رنگین مکن گوش خود را کاسه دریوزه تحسین مکن

خضاب تازه ای هر دم به روی کار می آری شدی پیر و همان دست از سیه کاری نمی داری

حسن تو زیردست خط مشکبار شد این مور رفته رفته سلیمان شکار شد