غزلیات ادیب الممالک

منچوری می گوید در بند اسیری ندهم هرگز تن ور تفته شوم بکوره همچون آهن آزادی خویش ار همی جویم من یا تاج و نگین…

ماده تاریخ حاجی آقا محسن عراقی چو پنچ و بیست ز سال هزار و سیصد رفت از آنزمان که به یثرب ز مکه احمد رفت…

سه‌شنبه خواند مرا آن صنم به خانه خویش که مرهمی نهد از راه مهر بر دل ریش سه شنبه گشت دوشنبه دوشنبه آدینه کنون بینم…

در نکوهش امجدالسلطان نامی که در عدلیه معاونت داشته فرماید به نخواهد گشت هرگز کار دیوان عدالت تا که دارد امجدالسلطان در آن مسند دخالت…

حاج باقر جان بقر بودی چرا بیقور گشتی گاو بودی خر شدستی مار بودی مور گشتی فرض با منکر شدی بر فسق خود اقرار کردی…

تضمین غزل خواجه شیراز چو مجلس وکلا را ملک مؤسس شد ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد عنایت شه و بخشایش ولیعهدش دل رمیده…

باد نوروزی به بستان مشک و کافور آورد ابر فروردین نثار از در منثور آورد چهره گل آب و رنگ از روی غلمان میبرد طره…

امیر یا غم بدرت بکاست همچو هلال شدی ز مویه چو موی و شدی ز ناله چو نال ز بس سرود مناعت نواختی شب و…

مهر در بیت الشرف شد ما به زندان اندریم ماه طالع گشت و ما با نحس کیوان اندریم غرقه دریای اشگیم از غمش سر تا…

لسان را سحر در طی لسانست مه و خورشیدش اندر طیلسانست عروس فضلش اندر حجله طبع چو در فردوس خیرات حسانست لسانا ای که کلک…

سراج الهدی حاج ملاعلی که نفسی زکی بود و حبری ملی کنوز حکم در دلش مختفی رموز هدی از لبش منجلی دلش گنجی از ما…

در نکوهش تقویم نگاران تازه اندرین همسایگی دانم یکی مردی کهن روز و شب با جفت خود پرخاشجوی اندر سخن هرچه زن گوید خلاف آن…

حاجی ملک التجار در جواب نوشته و در دیوان ادیب ضبط است روزگار زن جلب پرور خرابست ای ادیب چشمه ای از دور اگر بینی…

تاریخ و مرثیه شیخ نظر علی تاریک شد جهان ز ملال نظرعلی دریا کریست خون ز خیال نظرعلی ابر آورد قطیفه زنهار در کنار گوید…

باشد دوشنبه موعد دیدار آن پری میدان جان فشانی و بازار دلبری دلال عشق و یار خداوند مالدار بوسه متاع و هوش ثمن روح مشتری…

اگر یک تن به گیتی درد یاران را طبیبستی خداوند محبت شاه مهرویان حبیبستی ز صوت عندلیب اندر چمن جانها برقص آید مگر در وصف…

مکالمه تخت و تاج بمناسبت وقعه هفتم محرم تخت با تاج همی گفت که ای افسر کی گر شهنشاه کند عزم سپاهان از ری آذر…

گیتی شده از شکوفه چون مینو از لاله لعل و از گل خوشبو این سال چهارم است کامد باز گل در صف باغ و آب…

سحر بشارتم از دور مهر و ماه آمد که گاه جشن همایون پادشاه آمد نجوم ثابته در پرده افق یکبار نهان شدند و نهفتند رخ…

در مشهد کویت آمده بود سرمست دی از خمار باده مادر زن خویش را گرفت او چون توپ بیاری عراده نیمی چو ز شب گذشت…

چینیان ای حضرت بودا و خداوند جهان پا مال غم است مسقطالراس شهان اژدرهائی کشیده او را بدهان منچوری را ز کام اژدر برهان

تاریخ وفات میرزا حسینعلیخان فرزند نظام السلطنه سخت باشد خزان سرو و سمن خاصه در چشم بلبلان چمن ای دریغا که شام تیره ما بغم…

ایضا از زبان چین چینیان باک مدارید و دل آسوده شوید هم به پیروزیتان باد و اقبال نوید چین بسی لشکری بری و بحری دارد…

آمد ز سفر موکب والای ولیعهد تابید چو مه طلعت زیبای ولیعهد شد صدرنشین شمس به بیت الشرف اندر تا بوسه زند خاک کف پای…

یک سوزن و یک سنجاق بودند به سوزندان مانند دو تن عیار افتاده به یک زندان سنجاق به سوزن گفت کار تو در اینجا چیست…

مطرب ساوجبلاغ زاغ و کلاغ است بربط و طنبور آن صدای الاغست شوره گز و تنگز و سپند و شتر خار سرو و گل و…

گویند در دهی رفت بزغاله ای ببامی برطرف بام می کرد چون غافلان خرامی طباخ آرزویش اندر تنور سینه در دیگ فکر می پخت هر…

زمانه کرد در این سرزمین غریبم باز فکنده دور ز محبوب و از حبیبم باز بجای آنکه چو طوطی شکر خورم ز لبش قرین ناله…

در ستایش دانش بپارسی سره از آندمی که پدیدار گشت هوش نخست پی نماز کمر بست پیش یزدان چست چو سرور است شد و چون…

چین ای دختر خوبرو بدین طبع بلند از بام سپهر بر جهانی تو سمند کن جهد و بدر سلسله و بگسل بند نه تن بقضا…

تاریخ رحلت شمس المعالی فغان کن ماتم شمس المعالی شکست آمد بر این طاق هلالی ز سوگش جامه ایام گردید سیاه و تیره چون رخت…

ای نگهبانان آیین ای دلیران در حروب ای مدیران جراید ای خطیبان در خطوب ای حواریون احمد ای هوا خواهان حق ای بزرگان قبایل ای…

ازین مکتوب دانستم که دلدارم غمی دارد چو زلف خود شبی تاریک و روز درهمی دارد چرا نالد ز غم ماهی که بر تخت شهنشاهی…

وزرا پاسبان پادشهند وزرا خسروان بی کلهند وزرا در سپهر دولت و ملک تیر و کیوان و آفتاب و مهند صدر دیوان ستون ایوانند شمع…

مطایبه ای فتنه کفر و خصم ایمان غارتگر کافر و مسلمان دیدار تو آفت خرد شد چو بسمله در فرار شیطان یا زهر هلاکی از…

گر صد هزار بار گدازی در آتشم پاکیزه تر شوم که زر ناب بیغشم از باده امید تو مخمور و جرعه نوش وز ساغر نوید…

زبان ناطقه کوته کن ایشکسته قلم سیاه باش و خمش باش و سرنگون و دژم هنر مجوی که در شرق شد جهان تاریک سخن مگوی…

در طی تقریظ مفصل بر کتاب حالت نگاشته میرزا محمد حسین ملک الکتاب فراهانی فرماید دانا باید ز روی فکر زند دم تا ز پس…

چون کواکب تابع برج است دارالملک ایران وندرین برج است واله هوش برنایان و پیران هر کجا حصنی است استحکام آن از برج باشد حصن…

تاریخ رحلت امیر سید عبدالله خان اتابکی شاعر معروف دریغ کز اثر تندباد سخت سیاه شکست گلبنی از گلشن شرف ناگاه ز خاندان نبی هم…

ای مفخر دودمان تیمور ای سوره فضل و آیت نور این بنده از آن درخت سرسبز در صبح سپید و شام دیجور اندر پی اقتباس…

از دستبرد چرخ شنیدم که ناگهان آسیب و درد یافته پای خدایگان ای شهریار عادل و دارای دادبخش ای شهسوار باذل و میر جهان ستان…

ولیلة طال سهادی بها فزارنی ابلیس عندالرقاد فقال لی هل لک فی شمعة کیسة تطرد عنک السهاد قلت نعم قال و فی قحبة هندیة من…

مژده ای دل که ز ره قافله داد آمد نایب السلطنه با داد خداداد آمد بحر علم آمد و از گوهر تابان زد موج کوه…

کعبه آمد در نماز ایدل سوی این کعبه رو کن آنچه اندر کعبه می جستی در اینجا جستجو کن کعبه می آید به استقبال مشتاقان…

رنج ما بردیم و گنج ارباب دولت برده‌اند خار ما خوردیم و ایشان گُل به دست آورده‌اند نی غلط گفتم که آن دزدان بی‌ناموس و…

دانایی و تدبیر ز انفاق و کرم به انفاق و کرم نیز ز دینار و درم به تا نیک ببخشند و بپوشند و نیوشند دینار…

چون پدرم باغ خلد داد به خشتی ما به بهشتی فروختیم بهشتی خاک وطن را بظلم و جور سرشتیم زانکه در او نیست مرد پاک…

تا رخ شمس السعاده تافت در ایوان سر زد ایوان ز راه فخر به کیوان بود شب جمعه و چهارم شعبان کاین مه تابان گشود…

ای که گفتی ملک درویشی نه بی لشکر گرفتم با سپاه اشک و فوج آه این کشور گرفتم همت مردان راه حق ازین صد ره…