مطالع – صائب تبریزی

صندل بی مغز عالم گرده دردسرست نوش این محنت سرا آهن ربای نشترست

سلیمانی است حسن، انگشتری از حلقه مویش پریزادی است دست آموز، زلف آشنارویش

زخامی هر کبابی اشک خونین بر زمین ریزد کباب دل چو گردد پخته اشک آتشین ریزد

ز پیری حاصل من مد آه است که دود شمع کافوری سیاه است

روز در جام می آویز که در شب می ناب همچو آبی است که لب تشنه بنوشد در خواب

دلم ربوده خط شکسته بسته اوست که مومیایی دلها خط شکسته اوست

در گریه بی رخت مژه را اختیار نیست در رشته گسسته گهر را قرار نیست

در جوهر نهفته من سرسری مبین آیینه ام، به جامه خاکستری مبین

خرد دانست آن که جرم خویش را بیچاره شد آدم از جنت برای گندمی آواره شد

حسن هیهات است بردارد نظر از روی خویش گل ز شبنم می نهد آینه بر زانوی خویش

چه شد که مجلس ما را ز شمع زیور نیست بیاض گردن مینا ز صبح کمتر نیست

چشم صیاد تو ترسانده است چشم ناز را بی زبان کرده است سحر غمزه ات اعجاز را

تکیه گاه خلق، لطف حق تعالی بس بود بستر و بالین ماهی آب دریا بس بود

پیوسته ما ز فکر دو عالم مشوشیم ما از دو خانه همچو کمان در کشاکشیم

بی حیا گر غوطه در گوهر زند بی مایه است شرم روی نیکوان را بهترین پیرایه است

به ظاهر چین در ابرو گرچه آن نازآفرین دارد به قدر بند نی تنگ شکر در آستین دارد

به آسانی شود دلها مسخر گوشه گیران را ید طولاست در صید مگس ها عندلیبان را

بر جام باده چشم ندارد حباب من حسن برشته است شراب و کباب من

این شور در جهان نه از افلاک و انجم است هر فتنه ای که هست (به) زیر سر خم است

از موی چو کافور دلم بیت حزن شد سررشته خوشحالی من تار کفن شد

از خود گسسته، بار به دنیا نمی شود مریم گران ز حمل مسیحا نمی شود

آبروی دیده ها باشد ز اشک آتشین کاسه دریوزه می گردد نگین دان بی نگین

هر لحظه خرابم کند آن چشم به رنگی با فتنه شهری چند کند خانه تنگی؟

نیست سوی حق به جز تسلیم راهی بنده را جستجوی این گهر گم می کند جوینده را

ندارد حاجت تکرار گفتار تمام من که پیش از گوش در دل نقش می بندد کلام من

می خورد و فروزان شد و از شرم برآمد یاقوت لب یار عجب نرم برآمد

مسنج با دل شب فیض صبح انور را چه نسبت است به عنبر، بهار عنبر را؟

لازم یکدیگر افتاده است ناکامی و کام بیشتر از فصل ها در فصل گل باشد زکام

گر چنین جلوه گر آن سرو قباپوش شود طوق هر فاخته خمیازه آغوش شود

کجا شور قیامت تلخ سازد خواب شیرینم؟ که پای سیل می آید به سنگ از خواب سنگینم

غلیان ز دودمان وجود آشکار شد عالم پر از ستاره دنباله دار شد

عشق را چشم به سامان تن آسانی نیست راحتی نیست که در جامه عریانی نیست

صحبت مردم افسرده سکون می آرد آب استاده، ز پا رشته برون می آرد

سرونازی که منم محو رخ انور او هاله مه شود آغوش ز سیمین بر او

زبان در کام کش تا خامشان را همزبان بینی بپوشان چشم تا پوشیده رویان را عیان بینی

ز پرگویی دهان هرزه گویان باز می گردد خموشی سرمه کوه بلند آواز می گردد

رنگ شراب دارد یاقوت درفشانت بوی امیدواری می آید از دهانت

دل ز من خال یار می گیرد حق به مرکز قرار می گیرد

در کهنسالی نیفتد کافر از سامان خویش! کز تهیدستی چنار آتش زند در جان خویش

در بساط آسمان خشک، همت کم بود آفتابش کاسه دریوزه شبنم بود

خسیس از هنرپیشگان عیب بیند مگس بیشتر بر جراحت نشیند

حسن اگر بدرقه شعله آواز شود طایر حوصله شیدایی پرواز شود

چه نسبت است به یوسف رخ نکوی ترا؟ برید از دو جهان هر که دید روی ترا

جوانی برد با خود آنچه می آمد به کار از من خس و خاری به جا مانده است از چندین بهار از من

تن گران و جان نزار و دل کباب است از طعام غفلت از خواب است و خواب از آب و آب است از طعام

پیش سایل چه ضرورست بپا برخیزند؟ از سر مال به تعظیم گدا برخیزند

بی تائمل هر که در محفل سخن پرداز شد چون زبان آتشین شمع، خرج گاز شد

به زور خرده جان را نگاه نتوان داشت به مشت ریگ روان را نگاه نتوان داشت

بگذار شود زیر و زبر جسم گران را تا چند عمارت کنی این گور روان را؟

بخت با ما بر خلاف راه مقصد می رود پای خواب آلود هر راهی که خواهد می رود