متفرقات – صائب تبریزی

هستی نماند و در سر پوچ آرزو بجاست می شد تمام و نکهت او در کدو بجاست دخل جهان سفله نگردد به خرج کم چندان…

نیست هر آیینه را تاب رخ گلرنگ او هم مگر آیینه سازند از دل چون سنگ او در شب تاریک نتوان دزد را دنبال رفت…

نمی آیی، نمی خوانی، نمی جویی خبر از من خدا ناکرده در دل رنجشی داری مگر از من؟ بگو تا گریه را دامان کوشش بر…

ناله بلبل به بال شیون ما می پرد چشم شبنم در هوای گلشن ما می پرد آفتابی هست در طالع شبستان مرا یک دو روزی…

من که بودم رونق کوی خرابات، این زمان آفتاب شنبه و ابر شب آدینه ام

مرا چون نیست طالع ز آشنایی همان بهتر که سازم با جدایی من و بیگانگی، کز خوش قماشی ندارد پشت و رو چون آشنایی

لعل از کان بدخشان، گوهر از عمان طلب گنج از ویران، حضور دل ز درویشان طلب نیست نعمت را درین دریای بی پایان حساب چون…

گردنکشی مکن که ضعیفان به آه سرد دیهیم نخوت از سر قیصر گرفته اند

که می گفت از دل یاقوت دود عنبرین خیزد؟ خطی چون نیش زنبوران ز جوی انگبین خیزد ز فیض خاکساری سرفراز نه چمن گشتم که…

کام خود از کوشش امید می گیریم ما بخت اگر باشد نبات از بید می گیریم ما خون ما افتادگان را کی توان پامال کرد؟…

غم مرا در جان بی حاصل نمی گیرد قرار جغد از وحشت درین منزل نمی گیرد قرار جان قدسی در تن خاکی دو روزی بیش…

عشق چون شعله کشد اشک دمادم چه کند؟ پیش خورشید صف آرایی شبنم چه کند؟ از جگر تشنگیم ریگ روان سیراب است با چو من…

شور دریای وجود از سر پرشور من است رقص مینای فلک از می پرزور من است می زند مور خطش ملک سلیمان بر هم این…

سیاه روی کتاب از ورق شماری ماست شبی که صبح ندارد سیاهکاری ماست ز شوق، جسم گران را چنان سبک کردیم که وقت فکر، ردیف…

زهی نگاه تو با فتنه گرم همدوشی به دور خط تو خورشید در سیه پوشی ز قرب زلف دل آشفته بود، غافل ازین که در…

ز می هرگاه روی یار عالمسوز می گردد خجل خورشید از خود چون چراغ روز می گردد گسستن رشته مهر و محبت را بود مشکل…

ز خط صفا لب میگون یار پیدا کرد بهار نشأه این باده را دوبالا کرد مرا به دست تهی همچو شانه می باید گره ز…

ره به فروغ رخش نقاب نگیرد ابر تنک پیش آفتاب نگیرد گرد دل عاشقان مگرد خدا را رخت تو بوی دل کباب نگیرد!

راحت و محنت عالم به هم آمیخته است گوهر تجربه در خاک سفر ریخته است هر کجا خار و گلی دست و گریبان بینی حسن…

دل سودایی من یار را اغیار می داند سر زانوی وحدت را سر بازار می داند ز روشن گوهران عیب نمایان است غمازی وگرنه سینه…

دستی که ریزشی نکند زیر خشت به از کعبه ای که فیض نبخشد کنشت به هر سطر، روزنامه آشفته خاطری است گیسوی ماتمی ز خط…

در دور خط آن سیم ذقن تلخ سخن شد خط ابجد بی رحمی آن غنچه دهن شد شد آتش گل اخگر خاکستر بلبل روزی که…

خوشا دردی که مهرم از لب خاموش بردارد خوشا جوشی که از سر دیگ را سرپوش بردارد درین میخانه از خاکی نهادان چون سبوی می…

خدنگ او نظری دوخته است بر بالم امید هست گشادی ز شست اقبالم در آشیان به خیال تو آنقدر ماندم که غنچه شد گل پرواز…

چو شبنم آن که دل خویش با صفا سازد ز گرد بالش خورشید متکا سازد عبث به کینه ما گرم می شود دشمن سموم را…

چند دارم در بغل پنهان دل افسرده را؟ چند در فانوس دارم این چراغ مرده را؟ سیر گلشن بی دماغان را نمی آرد به حال…

جوش سخن من بود از جذبه مردان هر خام مرا بر سر گفتار نیارد دلوی که چهل کس نتوانند کشیدن یک کس چه خیال است…

ترخنده از عرق به می ناب زد رخت باز این چه نقش بود که بر آب زد رخت یاقوت های راز نهان رنگ باختند زین…

تا چند ناگواری از اندازه بگذرد؟ اوقات در شکنجه خمیازه بگذرد شایسته هزار شبیخون کوتهی است عمری که چون خمار به خمیازه بگذرد

بی نگاه من نشد در عشق معشوقی تمام صحبت فرهاد آدم کرد سنگ خاره را

به گوشه قفس از آشیانه قانع باش نه ای حریف میان، با کرانه قانع باش مریض مصلحت خویش را نمی داند به تلخ و شور…

بس که بر رویم غبار کلفت از هر سو نشست گرد از تمثال من آیینه را بر رو نشست تیر آه خاکساران را نمی باشد…

بازآ که بی تو رنگ نیاید به روی گل در جیب غنچه زنگ برآورد بوی گل در گلستان حسن تو از جوش عندلیب تنگ است…

ای صبا احوال ما با پاسبان او بگو اشتیاق سجده را با آستان او بگو هر کجا آن شاخ گل را ناز بگشاید کمر شکوه…

امید وقت خوش از جمع دیوان داشتم، غافل که تصحیح دواوین، خونی اوقات من گردد!

ازان پیوسته می لرزد دل از پاس قدم ما را که ناموس سپاهی هست بر سر چون علم ما را شکست دشمن عاجز دلی از…

از خواب، چشم شوخ تو سنگین نمی شود در زیر ابر برق به تمکین نمی شود تلخی پذیر باش که بی آب تلخ و شور…

هیچ کس بی گوشمال روزگار آدم نشد غوطه تا در خون نزد شمشیر صاحب دم نشد نیست گوهر را به از گرد یتیمی کسوتی از…

نیست ناخن در کف و مشکل گشایی می کنم کار عالم را به این بی دست و پایی می کنم نیست مانند سپند از سوختن…

نگه دارد خدا آن سیمتن را از گزند ما! که اخگر در گریبان دارد آتش از سپند ما ز گیرودار ما آسوده باش ای آهوی…

میان نور و ظلمت عالمی دارم، نمی دانم که شامم صبح یا صبح امیدم شام می گردد به گمنامی قناعت کن دل روشن اگر خواهی…

من آن بخت از کجا دارم که با او همسفر گردم؟ زهی دولت اگر در رهگذارش پی سپر گردم همان خجلت کشم، با عمر جاویدان…

مرا به نیم تبسم خراب کرد و گذشت نگاه گرم عنان را به خواب کرد و گذشت فغان که دولت پا در رکاب خوبی را…

گنج در ویرانه من مار ارقم می شود زعفران در سینه من ریشه غم می شود از عصای خود خطر دارند کوران وقت جنگ بی…

گریه ما دل به طوفان می دهد ناله ما جان به افغان می دهد بلبلان را داغ دارد باغبان کاو سزای هرزه گویان می دهد

کند چه نشو و نما دانه زمین گیری که در گذار ندیده است ابر تصویری مبرهن است ز شبنم ربایی خورشید که در بساط فلک…

کاوش مژگان او از بس که دست انداز کرد صفحه آیینه را چون سینه شهباز کرد چون نگردد آب حیوان در مذاق خضر تلخ؟ تیغ…

غم روزی نخورد هر که دلش آزاده است روزی اهل تو کل همه جا آماده است جان روشن ندهد تن به کدورت، چه کند تیرگی…

عجب نباشد اگر دل ز آسمان بگریزد که تیر راست رو از صحبت کمان بگریزد گل حمایت (و) مظلوم پروری است شجاعت وگرنه گرگ چرا…

شود رد خلایق هر که را الله می خواهد نگردد گرد گوهر هیچ کس تا شاه می خواهد به عیاری توان جان بردن از دست…