تک بیت ها – صائب تبریزی

نمانده از شب آن زلف گر چه پاسی بیش هنوز درد دل آغاز می‌توان کردن

نومید نیستیم ز احسان نوبهار هرچند تخم سوخته در خاک کرده‌ایم

نیست جز پاکی دامن گنهم چون مه مصر کو عزیزی که برون آورد از بند مرا؟

نیستی گردون، ولی بر عادت گردون تو هم می‌کشی آخر چراغی را که روشن می‌کنی

هر کس که زر به زر دهد اهل بصیرت است فصل شکوفه را به می‌ناب صرف کن

هرگز نبود رسم ترا خواب صبحگاه ما را به صد خیال فکنده است خواب تو

همچو آن رهرو که خواب آلود از منزل گذشت کعبه را گم کرد هر کس بی خبر از دل گذشت

هیچ همدردی نمی‌یابم سزای خویشتن می‌نهم چون بید مجنون سر به پای خویشتن

یک دل آسوده نتوان یافت در زیر فلک در بساط آسیا یک دانهٔ نشکسته نیست

از بال و پر غبار تمنا فشانده‌ایم بر شاخ گل گران نبود آشیان ما

از جوانی نیست غیر از آه حسرت در دلم نقش پایی چند ازان طاوس زرین بال ماند

از خرابی چون نگه دارم دل دیوانه را؟ سیل یک مهمان ناخوانده است این ویرانه را

از رخت آیینه را خوش دولتی رو داده است در درون خانه‌اش ماه است و بیرون آفتاب

از فروغ لاله آتش زیر پا دارد بهار چون گل رعنا، خزان را در قفا دارد بهار

از هجر شکوه با در و دیوار می‌کنم چون داغ دیده‌ای که کند گفتگو به خاک

اشک من و رقیب به یک رشته می‌کشد صد حیف، چشم شوخ تو گوهرشناس نیست

آن سوخته جانم که اگر چون شرر از خلق در سنگ گریزم، بتوان یافت به بویم

انصاف نیست آیهٔ رحمت شود عذاب چینی که حق زلف بود بر جبین مزن

ای شاخ گل، به صحبت بلبل سری بکش بسیار بر رضای دل باغبان مباش

این چنین زیر و زبر عالم نمی‌ماند مدام می‌نشاند چرخ هر کس را به جای خویشتن

با چنین سامان حسن ای غنچه‌لب انصاف نیست از برای بوسه‌ای خون در جگر کردن مرا

بال شکسته است کلید در قفس این فتح بی شکستگی پر نمی‌شود

بر خاطر موج است گران، دیدن ساحل یارب تو نگه دار ز منزل سفرم را!

بر مهلت زمانهٔ دون اعتماد نیست چون صبح در خوشی بسر آور دمی که هست

بس که دارم انفعال از بی‌وجودیهای خویش آب گردم چون کسی از خاک بردارد مرا

به آب می‌برد و تشنه باز می‌آرد هزار تشنه جگر را چه زنخدانش

به تکلیف بهاران شاخسارم غنچه می‌بندد اگر در دست من می‌بود، اول بار می‌بستم

به زور، چهرهٔ خود را شکفته می‌دارم چو پسته‌ای که کند زخم سنگ خندانش

به ماه مصر ز یک پیرهن مضایقه کرد چه چشمداشت دگر از وطن بود ما را؟

بود تا در بزم یک هشیار، ساقی می‌نخورد باغبان آبی ننوشد تا گلستان تشنه است

بید مجنونیم در بستانسرای روزگار سر به پیش انداختن از شرم، بار ما بس است

پشت و روی باغ دنیا را مکرر دیده‌ایم چون گل رعنا، خزان و نوبهاری بیش نیست

تا آتش از دلم نکشد شعله چون چنار باور نمی‌کنند تهیدستی مرا

تسلیم می‌کند به ستم ظلم را دلیر جرم زمانه ساز، فزون از زمانه است

تویی در دیده‌ام چون نور و محرومم ز دیدارت نمی‌دانم ز نزدیکی کنم فریاد، یا دوری

جدا چو دست سبو از سرم نمی‌گردد ز بس به فکر تو مانده است زیر سر دستم

چشم ترا به سرمه کشیدن چه حاجت است؟ کوته کن این بهانهٔ دنباله‌دار را!

چند در دایرهٔ مردم عاقل باشم تختهٔ مشق صد اندیشهٔ باطل باشم

چه سود ازین که بلندست دامن فانوس؟ چو هیچ وقت نیامد به کار گریهٔ شمع

چو تخم سوخته کز ابر تازه شد داغش ز باده شد غم و اندوه بیشتر ما را

چون سرو در مقام رضا ایستاده‌ام آسوده خاطرم ز بهار و خزان خویش

چون گل، درین حدیقه که جای قرار نیست برگ نشاط، برگ سفر می‌شود مرا

حرصی که داشتم به شکار پری رخان چون باز، بیش شد ز نظر دوختن مرا

حیف فرهاد که با آنهمه شیرین‌کاری شد به خواب عدم از تلخی افسانهٔ عشق

خبر حسرت آغوش تهیدست مرا یک ره ای هالهٔ بیدرد، به آن ماه ببر

خمیازهٔ نشاط است، روی گشادهٔ گل ورنه که از ته دل، در این جهان شکفته است ؟

خون مرا به گردن او گر ندیده‌ای در ساغر بلور، می‌ناب را ببین

دامن فانوس آن وسعت ندارد، ور نه من گریه‌ها دارم چو شمع انجمن در آستین

در تلافی، میوهٔ شیرین به دامن می‌دهیم همچو نخل پرثمر، سنگی که بر سر می‌خوریم

در رزمگه، برهنه چو شمشیر می‌رویم در دست دشمن است سلاح نبرد ما