رباعیات فارسی میرزا غالب دهلوی

گیرم که ز دهر رسم غم برخیزد غمهای گذشته چون به هم برخیزد مشکل که دهید داد ناکامی ما هر چند که فرجام ستم برخیزد

غالب آزاده موحد کیشم بر پاکی خویشتن گواه خویشم گفتی به سخن به رفتگان کس نرسد از بازپسین نکته گزاران پیشم

روی تو به آفتاب تابان ماند خوی تو به سیل در بیابان ماند زین گونه که تار و مار باشد گویی زلف تو به ما…

خوشتر بود آب سوهن از قند و نبات با وی چه سخن ز نیل و جیحون و فرات این پاره عالمی که هندش نامند گویی…

باید که دلت ز غصه در هم نشود از رفتن زر دستخوش غم نشود این سیم و زرست خواجه این سیم و زرست غم نیست…

ای آن که به دهر نام تو شاهرخ است پیوسته ترا به حضرت شاه رخ است نازد به تو شه که باشد اندر شطرنج امید…

یک روز به ترک یاوه گویی غالب رخ روز دگر به باده شویی غالب زین توبه بی بقا چه جویی غالب توبه تب نوبه است…

یارب سودی به روزگاران ما را وجه گل و مل به نوبهاران ما را صرف نمک و جو چه قدر خواهد شد گنجینه این صومعه…

منصور غمش ز نکته چینان چه بود؟ در راست خطر ز همنشینان چه بود؟ چون عاقبت یگانه بینان دارست دریاب که انجام دوبینان چه بود

غالب به سخن گرچه کست همسر نیست از نشئه هوش هیچت اندر سر نیست می خواهی و مفت و نغز وانگه بسیار این باده فروش…

رنجورم و می به دهر درمان بودم نیروی دل و روشنی جان بودم گفتم به پدر که خو به می نوشی کن تا باده به…

خواهم که دگر سخن به پیغاره نم تا جان ستم رسیده را چاره کنم رسم ست جواب نامه چون نیست جواب باید که تو پس…

بر دل ز دو دیده فتح بابست این خواب باران امید را سحابست این خواب زنهار گمان مبر که خوابست این خواب تعبیر ولای بوترابست…

ای آن که به راه کعبه رویی داری نازم که گزیده آرزویی داری زین گونه که تند می خرامی دانم در خانه زن ستیزه خویی…

هستم ز می امید سرمست و بس است دارم سر این کلاه در دست و بس است گر ارزش لطف و کرمی نیست مباش استحقاق…

گردیدن زاهدان به جنت گستاخ وین دست درازی به ثمر شاخ به شاخ چون نیک نظر کنی ز روی تشبیه ماند به بهایم و علفزار…

عمریست که در خم خمارم ساقی تاب تف تشنگی نیارم ساقی بگشا سر مشک و در گلویم سر ده سائل به کفم قدح ندارم ساقی

دستم به کلید مخزنی می بایست ور بود تهی به دامنی می بایست یا هیچ گهم به کس نیفتادی یار یا خود به زمانه چون…

خواندیم سخنهای محبت بسیار راندیم سخنهای محبت بسیار رفتیم آخر ز عالم و در عالم ماندیم سخنهای محبت بسیار

بازی خور روزگار بودم همه عمر از بخت امیدوار بودم همه عمر بی مایه به فکر سود ماندم همه جا بی وعده در انتظار بودم…

ای آن که ترا سعی به درمان من ست منعم مکن از باده که نقصان من ست حیف ست که بعد من به میراث رود…

هر کس ز حقیقت خبری داشته است بر خاک ره عجز سری داشته است زاهد ز خدا ارم به دعوی طلبد شداد همانا پسری داشته…

گر دل ز شرر زدوده باشم خود را ور بر دم تیغ سوده باشم خود را حاشا که ز تو ربوده باشم خود را با…

صبحست و همای فیض و گیتی دامی صبحست و هوای شوق و گردون بامی برخیز و به روزگار همرنگ برآی با باده نابی و بلورین…

راهی ست ز عبد تا حضور الله خواهی تو درازگیر و خواهی کوتاه این کوثر و طوبی که نشانها دارد سرچشمه و سایه ای ست…

خوابی که فروغ دین ازو جلوه گرست در روز نصیب شاه روشن گهرست پیداست که دیدن چنین خواب به روز تعجیل نتیجه دعای سحرست

بادست غم آن باد که حاصل ببرد آب رخ هوشمند و غافل ببرد بگذاشته ام خمی ز صهبا به پسر کش انده مرگ پدر از…

اوراق زمانه درنوشتیم و گذشت در فن سخن یگانه گشتیم و گذشت می بود دوای ما به پیری غالب زان نیز به ناکام گذشتیم و…

وقت ست که آسمان موجه نازد مهر آینه پیش رخ نهد مه نازد این خود شرف دگر بود نیست عجب گر مهر به پابوس شهنشه…

گر ذوق سخن به دهر آیین بودی دیوان مرا شهرت پروین بودی غالب اگر این فن سخن دین بودی آن دین را ایزدی کتاب این…

شرطست که روی دل خراشم همه عمر خونابه به رخ ز دیده پاشم همه عمر کافر باشم اگر به مرگ مؤمن چون کعبه سیه پوش…

دی دوست به بزم باده ام خواند به ناز وانگه ورق مهر بگرداند به ناز چشم من و عارضی که افروخت به می دست من…

خوابی که بود نشان بخت فیروز دیده ست به روز شاه گیتی افروز فیض دم صبح تا چه بالیدن داشت کز صبح به شه رسید…

این نامه که راحت دل ریش آورد سرمایه آبروی درویش آورد در هر بن مو دمید جانی یعنی سامان نثار خویش با خویش آورد

آنی تو که شخص مردمی را چشمی سبحان الله چه مایه بینا چشمی البته عجب نیست که باشی بیمار زان رو که به دلبری سراپا…

یارب تو کجایی که به ما زر ندهی بی درد خدایی که به ما زر ندهی نی نی نه تو غایبی و نی بی رحمی…

گر پرورش مهر نه زان دل بودی در دهر شیوع مهر مشکل بودی وز صدق ز جمله رسائل بودی بسم الله آن رساله بسمل بودی

شرطست که بهر ضبط آداب و رسوم خیزد بعد از نبی امام معصوم زاجماع چه گویی به علی بازگرای مه جای نشین مهر باشد نه…

در کلبه من اگر غباری بینی پیچیده به خویش همچو ماری بینی تنگ ست چنان که دایم از صحن سرای از جرم فلک ستاره واری…

چون درد ته پیاله باقی ست هنوز شادم که بهار لاله باقی ست هنوز در کیش توکل غم فردا کفرست یکروزه می دو ساله باقی…

این رسم که بخشیده شاهی هر سال آید به کفم ز جواجه تاشان به سؤال ماناست بدان که هر چه افشاند ابر از شاخ رسد…

آنم که به پیمانه من ساقی دهر ریزد همه درد و درد و تلخابه زهر بگذر ز سعادت و نحوست که مرا ناهید به غمزه…

یارب به جهانیان دل خرم ده در دعوی جنت آشتی با هم ده شداد پسر نداشت باغش از تست آن مسکن آدم به بنی آدم…

کس را نبود رخی بدین سان که تراست پاکیزه تنی به خوبی جان که تراست گفتی که ز هیچ فتنه پروا نکنم آه از غم…

شرطست به دهر در مظفر گشتن اسباب دلاوری میسر گشتن جامی ز شراب ارغوانی باید آن را که بود هوای خاور گشتن

در سینه ز غم زخم سنانی دارم چشم و دل خونابه فشانی دارم دانی که مرا چون تو نمی باید هیچ ای فارغ از آن…

چرگر که ز زخمه زخم بر چنگ زند پیداست که از بهر چه آهنگ زند در پرده ناخوشی خوشی پنهان ست گازر نه ز خشم…

این خواب که روشناس روزش گویند چون صبح مراد دلفروزش گویند زان رو که به روز دیده خسرو چه عجب گر خسرو ملک نیمروزش گویند؟

آن کز اثر طمع نشانش آرند گر خود به هوای استخوانش آرند گر پردگی قلمرو بال هماست چون سایه به خاک موکشانش آرند

هر چند که زشت و ناسزاییم همه در عهده رحمت خداییم همه ور جلوه دهد چنان که ماییم همه شایسته نفت و بوریاییم همه