فی الخصال المذمومة و ما یتولد منها اوحدالدین کرمانی

امروز که در جوی حیات آبی هست در نیکی کوش تا توانی پیوست کز آتش ظلم خویش بدکاران را خاکی ماند بر سر و بادی…

با برگ مژه سد سکندر سفتن صد آتش نمرود به دیده سفتن به باشد از آنک دوستان خود را در پیش ستودن و زپس بد…

تا هستی خود را نکنی دامن چاک ثابت نشود تو را قدم بر افلاک تا چند منی و من، زخود شرمت باد تو خود چه…

در عمر درنگ نیست ممکن، بشتاب آن قدر که ممکن است از وی دریاب ترسم که چو خواجه سر برآرد از خواب عمری یابد گذشته…

شاها چو به محشر اندر آرند تو را وانگاه زکرده ها شمارند تو را جور و ستمت یکان یکان عرضه دهند گویی که نکرده ام…

گر شیر دلی صید هراسان مطلب دشوار شود حاصل آسان مطلب گنجی که دفینه در زمین روم است تو از سر غفلت به خراسان مطلب…

یک دم چو نئی تو عاشق صادق عیش کی دریابی حلاوت صادق عیش تو از سر عجب خویش معشوق خودی معشوقهٔ خویش کی بود عاشق…

آخر زمنت یاد منت هست بپرس هشیار دلی زین دل سرمست بپرس بیمار غم توَم، تو خود می دانی بیماران را چنانک رسم است بپرس…

آنچش نه از انبیا و از خود واداشت مردان به حیل نشاید از خود واداشت نابودن بد توان ولیکن نتوان بدگویان را زگفتن بد واداشت…

با دل گفتم درآی از خواب تمام زان پیش که روزگار برگیرد گام دل گفت که از من مطلب بیداری آخر نشنیده ای که النّاس…

چشم فلک از ظلم تو بگریست مکن آخر به دور روزه عمرت این چیست مکن خالق شودت خصم چو خلق آزاری گر می دانی که…

در هر دلکی از تو نهیبی است مکن افراز ملوک را نشیبی است مکن با خلق خدا ستم مکن نیک بدان فردات به هر سبب…

سیلاب محن رونق عمرم همه برد شیرین همه تلخ گشت و صافی همه درد آن کس که بمرد رست دردا که مرا هر روز هزار…

می میرم ازو و صورت جان در پیش بر آتشم و روضهٔ رضوان در پیش در عالم عشق طرفه حالی که مراست تشنه جگر و…

هر کاو درمی به خون دل جمع آرد می نگذاری تا به تو می نسپارد چون می گذری و می گذاری همه را باری بگذار…

از خوی بد تو زان همی رنجد کس کاندر نظرت هیچ نمی سنجد کس یک پوست فزون نیست تو را در همه تن چون از…

ای از غم دلبری که بیدادم ازوست ویرانی این سینهٔ آبادم ازوست در غصّهٔ هجران دل ناشادم ازوست فریاد مرا از آنک فریادم ازوست اوحدالدین…

با شهوت و طبع نور دل نفزاید تا ظلمت شهوت در دل نگشاید حق می طلبی و شهوتت می باید این هر دو به یک…

جانا سخنان خصم در گوش مکن پند من مستمند بنیوش مکن برخاسته ای به خون شهری زن و مرد بنشین، بشنو، باش تو خاموش مکن…

در دل همه شرک و روی بر خاک چه سود زهری که به جان رسید تریاک چه سود ای غرّه به ظاهرت که آراسته ای…

طاووس جمال تو چو پرواز کند سیمرغ امید جلوه آغاز کند خوش باش هر آنچ با من امروز کنی فردا دگری با تو همان باز…

معشوقه عیان بود نمی دانستم با ما به میان بود نمی دانستم گفتم به طلب مگر به جایی برسَمَ خود تفرقه آن بود نمی دانستم…

یک قطره زآب دیدهٔ مظلومی یک آه زسوز سینهٔ محرومی آن قطره شود سیل بسی شهر برد وان آه شود آتش و سوزد رومی اوحدالدین…

از جام هوس بادهٔ مستی تا کی ای نیست شونده لاف هستی تا کی وای غرقهٔ بحر غفلت ار ابر نئی تر دامنی و هوا…

اندر ره عشق هر که دارد گذری با خود نکند به هیچ وجهی نظری گر هرچه به شهوت است آن عشق بود پس عاشق صادق…

بس خون جگر که مرد را خورده شود تابیش بدی به دیگران برده شود با آنک بدی کرد برو نیکی کن تا فرق میان تو…

تو لایق نکته های باریک نئی جز درخور طبع تنگ و تاریک نئی من فاسقم از حضرت او دور نیم مسکین که تو زاهدی و…

در راه طلب زنیست هستی خیزد اثبات درستی از شکستی خیزد از لقمه طمع ببُر که در هر دو جهان آفت همه از لقمه پرستی…

سیرم زحیات محنت آکندهٔ خویش وین روزی ریزهٔ پراکندهٔ خویش صاحب نظری کجاست تا بنمایم صد گریهٔ زار زیر هر خندهٔ خویش اوحدالدین کرمانی

میدان فراخ و مرد میدانی نه یک مرد از آنها که تو می دانی نَه مردان بینی به بایزیدان مانند در باطنشان بوی مسلمانی نَه…

یکچند دویدیم نه بر راه صواب برداشته از روی خرد پاک نقاب اکنون که همی باز کنم دیده به خواب هم نامه سیه بینی و…

از عقل و هنر هر آنک بی مایَه بود از مرتبه بر بلندتر پایهَ بود وآن کس که چو آفتاب باشد زهنر پیوسته پس اوفتاده…

آنجا که بود عالم و ظالم سردار بر تخت بود عالم و ظالم بردار زنهار بکن عدل و مکن از پی آنک با ظلم کس…

بدخواه کسی به مقصد خود نرسد یک ظن نبرد تا به خودش صد نرسد من نیک تو خواهم و تو بدخواه منی تو نیک نبینی…

چون آتش شهوت آبرویت را برد در معرض هر بزرگیی ماندی خرد می کوش که باد نفس را خاک کنی هر زنده که آن نکرد…

دوری ز برادرِ نه صادق بهتر دوری زبرادر منافق بهتر خاک قدم یار موافق حقّا از خون برادر منافق بهتر اوحدالدین کرمانی

صد زخم چشید نفس و افگار نشد صد تجربه کرد عقل و بر کار نشد از گردش چرخ صد هزاران عبرت این دیده بدید و…

مردم همه از زرق و فسون محرومند وز جان و دل بوقلمون محرومند اندیشهٔ تو جان و جهانی ارزد سبحان الله که خلق چون محرومند…

از آتش حرص و آز تا چند نفیر ای آب زروی رفته پندی بپذیر ای خوار چو خاک راه تا چند امیر ای عمر به…

ای خلقت تو زخاک وز آب منی چندین چه تکبّر کنی آخر چو منی خواهی که شوی زهر دو عالم آزاد زنهار سخن مگو تو…

به بین نشود کس به تکبّر کردن نتوان به تکلّف شبه را دُر کردن از برف توان کوزه برآورد ولی حسرت خورد آن کس به…

چون وسوسه ای تو را بگیرد دامن آغاز کنی کینه و جنگی با من تو پنداری که عشق شهوت باشد خاکت بر سر غلط تو…

دل را غم تو سوخته جان خواهد کرد این قلب شکسته را روان خواهد کرد بنگر که چه می کنی تو با ما امروز فردا…

صوفی غم جان خور تو غم نان تا کی وز پرورش این تن نادان تا کی اندر پی طبل شکم و نای گلو این رقص…

نزدیک کسی که عاقل و هشیار است آزردن یک مور و مگس بسیار است آزار کسی مخواه و بی بیم بزی بی بیم زید کسی…

از خود بینی اگر شوی مست غرور دوران فلک بر تو شود دیدهٔ مور چون دیده اگر شوی زخود بینی دور در دایرهٔ نقطه شوی…

ای خسته و بسته از پس بینی خویش بینی که چه بینی تو زخود بینی خویش بینی کنی و به خلق کمتر بینی بینی که…

بی جرم درین جهان توان زیست بگو ناکرده گنه درین جهان کیست بگو من بد کنم و تو بد دهی پاداشم پس فرق میان من…

خواهی که بر خدای باشی مقبول نیک همه خلق گو و می باش حمول بگذر زطریق غیبت ای نفس فضول آخر بتر از زناش گفته…

دل را تو همه جگر دهی افسوس است خود را همه درد سر دهی افسوس است واین عمر که مایهٔ حیات ابدی است بیهوده به…